‘Ordina blijft voorlopig overnemen’
"Nou, ‘structureel’ zou ik het niet willen noemen, maar we zijn zeker nog niet klaar. Overnemen blijft voor ons voorlopig een wezenlijk onderdeel van onze strategie. Begrijp me goed; niet vanuit een of ander financial engineering principe, maar gerelateerd aan onze strategische doelstellingen." Wat zijn die doelstellingen? "Dan moet ik eerst even iets uitleggen. De IT-markt heeft een sterk cyclisch karakter. Samenhangend met de economische groei in Nederland, zien we om de circa tien jaar een dip. Zo’n dip betekent een investeringspauze van tweeënhalf á drie jaar. Langer kunnen bedrijven vernieuwing van hun IT niet uitstellen. Om onze gevoeligheid voor die conjunctuur te verminderen vullen we een groter deel van onze omzet in met langlopende contracten, zeg ‘outsourcing’. Maar niet met alle soorten outsourcing. Binnen outsourcing richten we ons op activiteiten die een sterk branche-gebonden karakter hebben, die kennis van de bedrijfsprocessen van de klant vergen en waar een hoge toegevoegde waarde te realiseren valt. Dat is dus applicatiemanagent en het overnemen van complete administratieve processen [‘business proces outsourcing’ of BPO]. Wat we duidelijk nièt willen, is infrastuctuurmanagement zoals rekencentrumbeheer of desktopmanagement. Dat wordt een vechtmarkt, dat laten we aan anderen over die mee kunnen en willen doen in de race om internationale dekking en prijsconcurrentie op basis van schaalgrootte. We willen voor de volgende economische downturn voorelkaar hebben dat applicatiemanagement en business proces outsourcing samen voor zo’n 30 tot 35 procent aan onze omzet bijdragen. Daarmee zeg ik dus ook dat consulting en projecten op het gebied van systeemontwikkeling en integratie voor ons altijd de hoofdmoot zullen blijven. Maar ook daar geldt dat we ons richten op high-end dienstverlening, waarbij we ons onderscheiden door kennis van branchespecifieke processen. Dat betekent keuzes maken. De markt heeft geen behoefte meer aan tienkampers. Dat brengt me op de tweede doelstelling die bepalend is voor onze acquisitiestrategie: We richten ons op een aantal specifieke product/markt-combinaties en in elk van de combinatieswillen we ‘nationaal kampioen’ zijn. Want de markt vraagt weliswaar steeds meer om specialisten, maar wil wel dat die specialisten voldoende schaalgrootte hebben om qua prijs, kwaliteit en innovatief vermogen concurrerend te zijn." Welk soort overnamekandidaten hoort daar dan bij? "Nu, die twee zaken ‘veroordelen’ ons voorlopig tot het blijven overnemen van partijen die onze focus op kwaliteit en toegevoegde waarde met ons delen en ons kunnen helpen door ofwel toegang tot bepaalde markten te versterken ofwel een specifieke bijdrage te leveren aan ons uitvoerend en innovatief vermogen. Wat dat betreft is de overname van Vertis een goed voorbeeld, want daarmee zijn we nu nummer een op het gebied van Oracle. Wat betreft toegang tot markten mag je van ons nog overnames verwachten van advies- en solutionbedrijven die zich op de overheid en de financiële sector richten. Daarmee hopen we ons sterker te positioneren aan het begin van de opdrachtketen: via advies winnen we systeemintegratieprojecten en naar ik hoop uiteindelijk ook outsourcing-deals. De overheid is wat dat laatste betreft nog afwachtend, misschien dat de financiële sector daar een voorbeeldfunctie kan vervullen." _ Als je met dit soort motieven bedrijven overneemt, is het essentieel dat het verloop onder de werknemers van de overgenomen bedrijven zo gering mogelijk te houden. Lukt dat? "Tot nu toe wel. Het verloop binnen die groep is in lijn met dat van Ordina als geheel." En dat is? "Tja. Dat was in de eerste helft van 2005 14 procent op jaarbasis. Daar ben ik niet trots op. Het is weliswaar beduidend minder dan het sectorgemiddelde, maar toch veel meer dan de 10 procent waarnaar we streven. Natuurlijk speelt een rol dat er nu de markt weer wat aantrekt een soort inhaalreactie is. Ik prijs me gelukkig dat het verloop in de tweede helft van het jaar weer daalt." Ik snap dat Ordina geen trek heeft om in infrastructuurmanagement te concurreren met partijen als Getronics, IBM of EDS. Maar is het niet toch ook een handicap dat je niet mee kunt meedingen naar applicatiemanagement-opdrachten van de bedrijven die hun hele IT in één deal willen uitbesteden? "Niet echt. Als de klant per se one-stop-shopping wil, nemen wij de rol van integrator en schakelen we voor infrastructuurbeheer een van onze partners in. Maar de kans dat een klant dat vraagt wordt eigenlijk steeds kleiner. We zien dat de markt terugkomt van die neiging om in één grote beweging het hele IT-portfolio te outsourcen. In de jaren negentig was dat vaak nog wel de gedachte, maar nu ziet men dat de resultaten van die benadering doorgaans tegenvallen. De innovatiegerichtheid blijkt vaak onvoldoende, de klanttevredenheid was veelal onder de maat en de geprojecteerde kostenreducties worden vaak ook niet gehaald. Wij zien nu in heel Europa als reactie daarop dat rekencentrumbeheer, desktopmanagement en applicatiemanagent naar verschillende partners gaan. Logisch, want voor elk van die trucs gelden specifieke doelen en eisen. Ik denk, om die reden, dat de IT-markt op den duur uitkristalliseert rond twee typen dienstverleners. Grote internationale spelers die goed zijn in infrastructuur en partijen die - het klinkt misschien een beetje pretentieus, maar het is wel hoe ik dat zie - ‘goed zijn in de core business van hun klanten’. Nu, het zal duidelijk zijn dat Ordina deze laatste positie kiest en ik merk ook dat klanten het waarderen dat we in dat opzicht kleur bekennen." Op welke verticale markten richt Ordina zich met outsourcingdiensten? "Wat betreft applicatiemanagement eigenlijk op alle markten waar we ook met consulting en projecten actief zijn. Dat zijn dus overheid, handel, transport en industrie, finance, telecom en de utilitiessector. Wat BPO-betreft pakken we het nog wat selectiever aan. Het is nog betrekkelijk nieuw en als je voor kwaliteit gaat, kun je niet alles tegelijk oppakken. Daarom richten we ons in eerste instantie op een drietal specifieke backofficeprocessen in de bancaire sector. Dat zijn ‘basic banking’, hypotheken en pensioenen. Met basic banking - dat komt voornamelijk neer op retail effecten en betalen en sparen - zijn we nu aardig op stoom, met Staalbankiers en sinds kort ook Insinger de Beaufort en de Waterschapsbank als klant. In pensioenen hebben we net een eerste klant mogen verwelkomen; Careon, dat is het dochterbedrijf dat PGGM in het leven heeft geroepen voor de levensloopregeling. Het is heel aardig om te zien dat je hier ook twee verschillende motieven van banken ziet om gebruik te maken van BPO. Staal en Insinger de Beaufort zie je voor outsourcing kiezen omdat ze kostenreductie willen op een gebied waar ze ieder voor zich wat schaalgrootte betreft niet tegen de ‘tier-1’-banken op kunnen. Careon kiest voor BPO omdat ze snel en zonder al te veel problemen met een nieuwe activiteit naar de markt willen. Wat de hypothekenmarkt betreft zijn we nog even bezig. We hebben daar een goed begin gemaakt met de overname van InfraDesign, dat een sterke positie heeft in software voor die sector en daarmee een sterk uitgangspunt biedt voor een BPO-aanbod op basis van die software. Het is mijn overtuiging dat in deze BPO-activiteiten voor deze sectoren een meer dan behoorlijke groei valt te behalen." Is BPO in de bancaire wereld alleen voor kleine en middelgrote spelers? "Op het moment wel. Die kleine en middelgrote banken zitten vaak met verouderde systemen en te hoge kosten, terwijl een zakelijk onderbouwing voor investeren in-up-to-date technologie voor hun back office niet rond te maken valt. Dan is BPO een vanzelfsprekend een interessante optie. Maar ik zie ook dat ook grote banken naar hun bedrijfsprocessen kijken en zich afvragen hoeveel energie ze willen steken in administratieve processen die niet aan hun onderscheidend vermogen bijdragen. Ze zijn daarmee sneller dan ik had verwacht." Als zij ertoe overgaan complete back offices buiten de deur te zetten, is Ordina dan kandidaat? "Ja, op basis van onze track record denk ik zeker dat we partij zijn. Maar laat ik helder zijn, ze moeten niet te snel komen, want er staan nogal wat van hun kleinere collega’s voor hen in de rij." Toch hadden jullie meer dan een jaar nodig om na de initiële deal met Staal bankiers een tweede en een derde klant te vinden voor het beoogde bancaire shared service center. "Klopt. De sales cycle voor dit soort opdrachten is lang. Langer dan voor systeemintegratieprojecten en ook een stuk lastiger dan bijvoorbeeld infrastructuur outsourcing. Maar dat neemt niet weg dat er wel veel interesse is. Men komt gewoon niet zo snel over de streep." Bij Staal en Insinger de Beaufort nam u ook de medewerkers over. Maar als jullie werkelijk schaalvoordeel willen behalen, moeten jullie meer werk met minder mensen doen. Kan Ordina bij volgende BPO-deals nog wel mensen blijven overnemen? "Dat wordt inderdaad steeds lastiger. Ik zou haast zeggen ‘zorg dat je er bij bent’." Ronald Kasteel, CEO van Ordina: ‘Ik merk dat klanten waarderen dat we kleur bekennen.’ foto: de beeldredaktie/vincent boon Overnames sinds 2000 _September 2005 » Intentieverklaring voor overname van Vertis en Magentis, 350 medewerkers. Beschikt onder meer over geavanceerde ontwikkelstraten voor Oracle-omgeving. Jaaromzet circa 30 miljoen euro. Actief in onder meer agrarische sector, waterbeheer en lokale overheden. » Intentieverklaring voor overname Solidium. 180 medewerkers. Java/J2EE. Jaaromzet van circa 18 miljoen euro. Vooral actief in de financiële wereld. Mei 2005 » Afronding overname InfraDesign. ICT-architecturen en -oplossingen voor onder meer het hypothekendomein. Beschikt over APS expertise. Jaaromzet circa 7,5 miljoen euro. 70 Medewerkers. Januari 2005 » Ordina ziet, na een strijd van circa 2 maanden met Getronics, af van een bod op de veel grotere branchegenoot Pink Roccade. Juli 2004 » Overname Innovity. 30 Medewerkers. Dienstverlening rond effectendiensten. Jaaromzet circa 3 miljoen euro. April 2004 » The Vision Web, circa 340 medewerkers, en fiNext circa 60 medewerkers. Business warehousing, customer relationship management en supply chain management op basis van SAP. Samen goed voor een jaaromzet van omstreeks 43 miljoen euro. Maart 2003 » Afronding overname Clockwork, 60 medewerkers. Ontwikkeling van totaalconcepten op het gebied van i-commerce, CRM en klant-loyaliteit. Circa 6 miljoen euro omzet. September 2001 » Overname Devote. Expert op het gebied van ICT-architecturen en e-Business. Maart 2001 » Overname RepIT, 9 medewerkes. Diensten voor de ontwikkeling van bestuurlijke informatiesystemen op basis van architectuurprincipes, repositories, bouwstenen en softwaregeneratoren. Omzet van omstreeks een miljoen euro. Maart 2001 » !Effective, 25 medewerkers. Specialist in e-business en mobile-commerce voor effectenverkeer. Omzet ongeveer 3 miljoen euro.