'Nederlanders vertrouwen de overheid steeds minder met persoonsgegevens'

Het onderzoek is in opdracht van KPMG uitgevoerd door Motivaction onder iets meer dan duizend Nederlanders. Vijf jaar geleden werd het voor het laatst uitgevoerd, toen de AVG in werking treedde. “De overheid verwerkt grote hoeveelheden persoonsgegevens, waarbij mensen vaak wettelijk verplicht zijn om deze gegevens te verstrekken. Zij moeten er blind op kunnen vertrouwen dat de overheid uiterst zorgvuldig omgaat met hun persoonsgegevens”, meldt onderzoeker Stephan Idema van KPMG in het persbericht dat vandaag is uitgestuurd.

Gebeurtenissen

"Dat het vertrouwen in de overheid met de omgang van persoonsgegevens is gedaald, sluit aan bij de bredere trend van afnemend vertrouwen in de overheid. Die afname is de afgelopen jaren ontstaan als gevolg van diverse gebeurtenissen, waaronder de coronacrisis, de behandeling van de toeslagenaffaire, de hoge inflatie en het Groningen-dossier."

Uit het onderzoek wordt verder ook duidelijk dat er onder Nederlanders grote bezorgdheid is over de gevolgen van algoritmen en kunstmatige intelligentie (AI) voor hun privacy . Meer dan de helft (52%) geeft aan zich zorgen te maken over de opkomst van AI, waarbij ook toenemend gebruik van algoritmen door overheden meespeelt.

Vertrouwen bij jongeren

Bovendien vertrouwt 45% van de Nederlanders een mens méér dan een algoritme als het gaat om het nemen van beslissingen over hun privacy. Een derde van de Nederlanders is bezorg over het risico dat beslissingen over persoonlijke gegevens door algoritmen zal leiden tot discriminatie.

De leeftijdsgroep die het meeste vertrouwen heeft in algoritmen is die van 18 tot 24 jaar, merkt Idema merkt op: "Jongeren in deze leeftijdscategorie zijn opgegroeid in een gedigitaliseerde samenleving en daardoor zien ze wellicht duidelijker de voordelen van het gebruik van algoritmen en AI, zoals bijvoorbeeld het gebruik van ChatGPT. Dit betekent overigens niet per se dat jongeren zich meer bewust zijn van de gevaren die gepaard gaan met het gebruik van algoritmen en AI. Misschien zelfs het tegenovergestelde."

Cookies

De onderzoekers peilden ook in hoeverre Nederlanders niet willen dat sociale media met cookies bijhouden welke advertenties bekeken worden. 62% van de ondervraagden wil dit niet. Zo’n 37% vindt het onhandig dat websites toestemming moeten vragen voor het gebruik van tracking cookies. “Aan de ene kant heeft meer dan de helft een onprettig gevoel bij het feit dat hun online gedrag wordt gevolgd door sociale media. Aan de andere kant ervaren ze de beschikbare opties om dit te voorkomen als onhandig. Dit kan komen doordat cookie banners vaak uitgebreid en moeilijk te begrijpen zijn en erg onpraktisch als je even snel iets wilt opzoeken”, aldus Idema.