Innovatie & Strategie
Kabinet: geen aparte toezichthouder en geen meldplicht voor overheidsalgoritmes
Kabinet werkt aan normenkader voor overheidsalgoritmen.
Kabinet werkt aan normenkader voor overheidsalgoritmen.
Het kabinet gaat geen aparte toezichthouder instellen voor het gebruik van algoritmen door de overheid. Dat hebben minister Dekker voor Rechtsbescherming, staatssecretaris Knops van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en staatssecretaris Keijzer van Economische Zaken en Klimaat in april bekendgemaakt in een brief aan de Tweede Kamer. Als reden geven ze dat dit tot overlap en concurrentie met bevoegdheden van bestaande toezichthouders leidt. Ook komt er geen meldplicht voor ingrijpende overheidsalgoritmes, aldus de drie politici.
De Tweede Kamer stemde in juni vorig jaar in met strenger toezicht op overheidsalgoritmes, nadat uit onderzoek van de NOS bleek dat dergelijke systemen steeds vaker door overheidsinstanties gebruikt worden. De bedoeling was dat er een richtlijn en een toezichthouder komen voor algoritmes bij de overheid. Daarnaast stemde de Kamer in september vorig jaar in met een motie waarin werd opgeroepen tot meldplicht voor ingrijpende overheidsalgoritmes.
Nu blijkt dus dat er geen nieuwe toezichthouder in het leven wordt geroepen. "Niet alleen zou de instelling van een nieuwe toezichthouder leiden tot een overlap en daarmee concurrentie met de bevoegdheden van de bestaande toezichthouders, in het bijzonder de Autoriteit Persoonsgegevens. Ook zijn er volgens het kabinet geen dusdanige juridische lacunes in de toezichttaken die de noodzaak van een nieuwe toezichthouder rechtvaardigen", aldus de drie politici in hun brief.
Het kabinet vindt het volgens de brief echter wel belangrijk dat het toezicht op het gebruik van algoritmen een "meer structureel karakter" krijgt. Daarom is het belangrijk dat organisaties - zoals de Autoriteit Persoonsgegevens en de Auditdienst Rijk - actiever met elkaar gaan samenwerken en kennisdelen. "Het kabinet zal hierover in gesprek gaan met de toezichthouders. Met de Auditdienst Rijk zal worden verkend welke rol zij kan spelen bij het op structurele basis uitvoeren van audits op het algoritmegebruik door de Rijksoverheid."
Ook geen meldplicht
Ook heeft het kabinet besloten om geen meldplicht voor ingrijpende algoritmes in te stellen. Die keuze maakt het kabinet naar aanleiding van een onderzoek in opdracht van de staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en de minister voor Rechtsbescherming. Volgens dat onderzoek is het lastig, of zelfs onmogelijk, om te beoordelen of een algoritme al dan niet ingrijpend is en dus gemeld moet worden. Bovendien zegt een meldplicht niets over of het algoritme wel voldoet aan regels en besluiten.
Het kabinet heeft daarom besloten om in plaats van een meldplicht een "algoritme impact assessment" te ontwikkelen, "dat kan worden gekoppeld aan een zogenaamde voorafgaande raadpleging bij de betreffende toezichthouder en een mogelijke publicatieverplichting". Bij zo'n raadpleging kan een toezichthouder advies geven over "hoe de risico's van het voorgenomen algoritme die niet goed te ondervangen lijken, de restrisico’s, kunnen beperken".
Daarnaast werkt het kabinet naar eigen zeggen aan een normenkader waar overheidsalgoritmen aan moeten voldoen, evenals aan "effectieve instrumenten" waarmee overheden verantwoording kunnen afleggen over hun gebruik van algoritmen. Wanneer dat normenkader klaar is, is onduidelijk.
Redacteur bij AG Connect. Schrijft onder meer over de IT-arbeidsmarkt, IT-onderwijs, software-ontwikkeling en zakelijke software.
Ik word zo moe van het ONBEGREPEN woord 'algoritme' door de media en de politiek.
Dat is zoiets als klagen over tandwielen in auto's. 'MELDINGSPLICHT!'