Fiscus en KvK 'strijden' met Facebook voor Big Brother Award

Het aandragen van nominaties kon tot eind vorige maand. Uit die inzendingen zijn de huidige drie kanshebbende privacyschenders gedestilleerd. Stemmen op de Nederlandse fiscus, de Nederlandse Kamer van Koophandel (KvK) of het Amerikaanse Facebook kan vanaf vandaag. De 'prijs' wordt op 22 januari uitgereikt in De Rode Hoed in Amsterdam.

BSN-lekkage en dataverkoop

De Belastingdienst is genomineerd omdat de fiscus het burgerservicenummer (BSN) van zzp'ers in hun btw-nummer verwerkt. Zzp'ers zijn verplicht om dat btw-nummer te gebruiken, maar als het BSN in verkeerde handen valt, kan het worden gebruikt voor identiteitsfraude. De Kamer van Koophandel verkoopt persoonsgegevens van zzp'ers, waaronder hun thuisadres, door aan bedrijven die proberen om ze iets te verkopen. Zzp'ers kunnen daar niet onderuit, want ze zijn verplicht om zich in te schrijven in het Handelsregister van de KvK.

Facebook kan de prijs winnen voor het privacyschandaal rond onderzoeksbureau Global Science Research (GSR), wat persoonsgegevens op grote schaal heeft geoogst en geleverd aan het omstreden bedrijf Cambridge Analytica. GSR wist de hand te leggen op de profielen van 87 miljoen Facebookgebruikers, onder wie 2,7 miljoen Europeanen. Amerikaanse gebruikers werden in de aanloop naar de presidentsverkiezingen bestookt met nepadvertenties om hun mening te beïnvloeden. Dat gebeurde mogelijk ook bij de campagne voor het brexitreferendum. Facebook ontdekte het uitlekken van de gegevens al in 2015, maar greep pas dit jaar in toen de zaak baar buiten kwam.

2017: sleepnetwet

De Big Brother Award ging vorig jaar naar het kabinet voor de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv), in de volksmond de 'sleepnetwet' geheten (en soms incorrect ingekort tot 'sleepwet'). Ook was er een 'prijs' voor het bedrijf Focum. Dat controleert voor bijvoorbeeld energiebedrijven en telecomproviders of potentiële klanten kredietwaardig zijn. Die gegevens worden ook gecombineerd met andere data om te verkopen voor marketing. Het bedrijf heeft gegevens van meer dan 10 miljoen Nederlanders, maar die weten daar niets van.